Gaita Nakli Nedir ?
Gaita Nakli : Dünya literatüründe ‘’ Fecal Microbial Transplantation’’ olarak bilinen fakat Türkçe isimlendirirken biraz özensiz davranılarak ‘’Gaita (DIŞKI) Nakli’’ olarak isimlendirilen bir tedavi yöntemidir. İnsan Gaitasının hacmen %60-70’i aktif ve inaktif flora atıklarından oluşmaktadır.
Flora Nedir ?
İnsan vücudunun belli bölgelerinde, bizlerle barış içinde yaşayan, bizlere zarar vermeyen, yaşadığı bölgenin yaşamsal fonksiyonlarına katkı sunan, olmaması durumda sağlık problemlerine neden olan, fonksiyonlarını başka bir şekilde telafi edemeyeceğimiz, sürekli kendisini yenileyen, uygun yaşam koşullarında çeşitliliği artan, bazı olumsuz durumlarda sayısı ve biyoçeşitliliği azalan mikroorganizmalarla birlikte yaşarız. Bunların genel ismi FLORA’dır. Sindirim sistemindeki FAYDALI MİKROPLARIMIZ diyebiliriz.
Konumuz sindirim sistemi florasıdır. Sindirim sistemi ağızdan anüse kadar olan alanı tanımlamaktadır. Sindirim sisteminde ağız, boğaz, gırtlak, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar boyunca her bölgede kendine özgü fonksiyonları olan flora üyeleri bulunur. Bunlar kendi alanlarına spesifik olup başka alanda yerleşmez ve yaşamazlar.
Bugüne kadar insanların sindirim sisteminde tanımlanmış flora bakteri çeşidi 1054’dür. Flora çeşitliliği yaşam kalitesini etkileyen en önemli unsurlardan biridir.
İNSANLAR TÜM SİNDİRİM SİSTEMİNDE KAÇ ÇEŞİT FLORA BAKTERİSİ BARINDIRIR ?
Yaşanılan çevresel koşullar bunda en önemli etkendir. Büyük metropollerede flora çeşitliliği 50-60’lara kadar düşerken kırsal bölgelerde artmaktadır. Türkiye’de ortalama olarak insanların tüm sindirim sistemi boyunca 100-110 civarında flora çeşitliliğine sahiptir.
Sindirim sistemi florası biyoçeşitliliği ne kadar fazla ise o ölçüde sağlıklı, kaliteli ve uzun bir ömür yaşanır. Flora elemanlarımızın birçok fonksiyonları vardır ve bundan dolayı vazgeçilmezdir.
NEDEN GAİTA NAKLİ YAPILIR ?
Birçok nedenle sindirim sistemi florası hasara uğrayan hastalara gaita nakli ile amaçlanan zayıflamış florasının biyoçeşitliliğini artırmaktır.
GAİTA NAKLİ NASIL YAPILIYOR (Fecal Microbial Transplantation) ?
Sağlıklı en az bir GAİTA DONÖRÜNDEN alınan gaitanın birtakım işlemlere tabi tutulduktan sonra hasta kişinin sindirim sisteminde belirlenen noktalara endoskopik ve kolonoskopik olarak ekilmesi işlemidir.
Tiplerine göre gaita nakilleri:
- Bir donörden tek anatomik bölgeye yapılan gaita nakli
- Çoklu donörden tek anatomik bölgeye yapılan gaita nakli
- Bir donörden çoklu anatomik bölgeye yapılan gaita nakli
- Çoklu donörden çoklu anatomik bölgeye yapılan gaita nakli
GAİTA NAKLİNDEN DONÖR SEÇİMİ NASIL YAPILIR ?
Gaita naklinde donör olabilmek için tablo 1 ‘deki koşulları sağlıyor olmak gerekir.
Tablo 1: Total Gastrointestinal Flora Transplantasyonunda Donör Seçiminde Hariç Tutma Kriterleri
|
Son Üç Aya Ait Kriterler |
Son Altı Aya Ait Kriterler |
Zamandan Bağımsız Kriterler |
|
-Hastaneye yatanlar -intravenöz tedavi alanlar -Canlı aşı yaptıranlar -Antibiyotik kullananlar -Antifungal kullananlar -Paratiz tedavisi yapılanlar -Antiviral kullananlar -Diş tedavisi yapılanlar -Cerrahi girişim geçirenler -Hayvan ısırma öyküsü olanlar -Açık yaralanması olanlar -İshal olanlar -Şüpheli cinsel ilişki -Aktif enfeksiyon geçirenler -Doğum yapanlar -Riskli bölgelere seyahat
|
-Kemoterapi -Radyoterapi -Hormonoterapi -İmmünsüpresif tedavi -Yoğun bakım tedavisi -7 günü geçen oral STOP -Majör cerrahi girişim -Kan transfüzyonu -HAV enfeksiyonu geçirenler -Zirai ilaçlarla temas |
-HIV enfeksiyonu taşıyıcısı (AIDS Hastalığı) olmak -Hepatit B enfeksiyonu taşıyıcısı olmak -Hepatit C enfeksiyonu taşıyıcısı olmak -Kronik Enfeksiyöz Hastalığı Olanlar -BMI: 20 kg/m2’den zayıf olanlar -BMI: 30 kg/m2’den kilolu olanlar -İnsülin Kullanan Diabet Hastaları -Otoimmün Hastalığı Olanlar -Ülseratif Kolit Hastaları -Crohn Hastaları -Çölyak Hastaları -Laktoz İntoleransı Olanlar -Sindirim Sistemi Kanseri Tanısı Konulanlar -Sindirim Sistemi Cerrahisi Geçirenler (Apandektomi hariç) -6 aydan az anne sütü alanlar -Geçirgen Bağırsak Sendromu (LGS) tanısı konulanlar -Uyuşturucu bağımlıları -Alkolikler -Sağlık çalışanları -Hayat kadınları -Homoseksüeller -50 yaş üstü olanlar -Şizofrenler -Otistikler -Toksik sanayi çalışanları -Hamileler -Üç haftadan fazla ağızdan beslenin durması
|
(*Kaynak: Kanlioz M, Ekici U, Ferhatoğlu MF. Total Gastrointestinal Flora Transplantation in the Treatment of Leaky Gut Syndrome and Flora Loss. Cureus. 2022 Nov 3;14(11):e31071. doi: 10.7759/cureus.)
GAİTA DONÖRÜNÜN KALİTESİ NASIL ANLAŞILIR ?
Yukarıdaki tablo 1 koşullarını sağlayan kişi ‘’Gaita Donör Ön Adayı’’ olarak belirlenir. Bu donöre adayı birtakım biyokimyasal ve mikrobiyolojik testler yapılarak bulaşıcı bir hastalığı olup olmadığı anlaşılır. Bu testleri de geçen donör adayı aşağıdaki tablo 2 kriterlerine göre skorlanarak donör kalitesi belirlenir.
Tablo 2: Donör Kalite Puanlaması
| KRİTER | PUAN | Donör Puanı | |||||||
| Yaş (yıl) | 0-20 yıl → 5 | 21-30 yıl→ 4 | 31-40 yıl→ 3 | 41-50yl→ 2 | 50+ yıl→ 1 | ||||
| Anne Sütü (ay) | 1-6 ay↓→ 6 | 6 ay↑ → 9 | 9 ay↑→ 12 | 12 ay↑→15 | 24 ay↑→18 | ||||
| Yaşadığı Yer | Kırsal → 10 | Şehir→ 3 | Metropol→ 0 | ||||||
| Kemoterapi | Almadı → 10 | Aldı → 0 | |||||||
| Radyoterapi | Almadı → 10 | Aldı → 0 | |||||||
| Hormonoterapi | Almadı → 10 | Aldı → 0 | |||||||
| 3Hafta↑Antibiyotik | Almadı → 10 | Aldı → 0 | |||||||
| İmmünsüpresif Tedavi | Almadı → 10 | Aldı → 0 | |||||||
| Oral Beslenme Durması | Durmadı→ 10 | 7 gün ↓ → 5 | 7+ → 0 | ||||||
| Yoğun Bakım Tedavisi | Olmadı→ 10 | 7 gün ↓ → 5 | 7+ → 0 | ||||||
| DM öyküsü | Yok → 10 | Prediyabet→ 3 | Diyabet → 0 | ||||||
| Alerjik hastalık | Yok → 5 | Var → 0 | |||||||
| Otoimmün Hastalık | Yok → 5 | Var → 0 | |||||||
| Ailede otoimmün hastalık | Yok → 2 | Var → 0 | |||||||
| Endüstriyel Gıda Tüketimi | Yok → 5 | Çok az → 2 | Var → 0 | ||||||
| Dizanteri Öyküsü | Yok → 5 | 3≤ → 2 | 4≥ → 0 | ||||||
| Gastroenterit Öyküsü | Yok → 5 | 5≤ → 2 | 6≥ → 0 | ||||||
| GIS cerrahisi | Yok → 10 | Var → 0 | |||||||
| Kronik ilaç kullanımı | Yok → 5 | Var → 0 | |||||||
| Beslenme bozukluğu | Yok → 10 | Var → 0 | |||||||
| Alkol kullanımı | Yok → 10 | Nadiren→ 2 | Çok sık → 0 | ||||||
| TOPLAM PUAN: | |||||||||
| PUANA GÖRE DONÖR KALİTESİ*125 puan ve ↑: İdeal Donör
*100-124 puan: Çok İyi Donör *90-99 puan: İyi Donör *80-89 puan: Kabul Edilebilir Donör *70-79 puan: Kalitesiz Donör *69-↓ puan: Çok Kalitesiz Donör |
Toplam Donör Puanı:
|
||||||||
(*Kaynak: Kanlioz M, Ekici U, Ferhatoğlu MF. Total Gastrointestinal Flora Transplantation in the Treatment of Leaky Gut Syndrome and Flora Loss. Cureus. 2022 Nov 3;14(11):e31071. doi: 10.7759/cureus.)
Endoskopik obezite tedavileri ve gaita nakli ücreti hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.